Historisch overzicht van De Troubadours 1933 – 1973

Om echter toch de buitenstaander een idee te geven wat voor vereniging De Troubadours is, kunnen we wel een periodieke opsomming geven met vermelding van de belangrijkste gebeurtenissen.

1933-1940
Op 12 april 1933 richtten een aantal werkloze jonge mensen een zangclubje op dat later de Troubadours zou heten. Dit clubje bestond uit vier zangers: Jan Gerritsen, Jan de Wilde, Tonie
Broekers en Henny Bouman. Het was een kwartetvereniging. De dirigent was de heer Hendriks die de nummers instudeerde met behulp van een schuiftrombone. Het allereerste optreden vond plaats in
Hengelo. Dit was ook de aanleiding tot de beslissing om door te gaan. Allereerst werd het koortje uitgebreid tot acht zangers. Zo ontstond dus een dubbelmannenkwartet. Er werd van dirigent
veranderd en de keus was gevallen op de heer Klaas Nijzingh jr. Hij studeerde de partijen in met behulp van een viool. Het peil van de gezongen nummers steeg duidelijk, hetgeen zich manifesteerde in een dikke eerste prijs op een concours in Deventer vlak voor de oorlog.

1940-1945
Zoals eenieder weet een zwarte bladzijde in de geschiedenis. Ook de Troubadours werden getroffen door het verlies van twee leden. Dat waren Gerrit Broekers, die na de meidagen van 1940 als vermist werd opgegeven en nooit terugkwam en de bas Kratzsenstein, een Duitse jood, die niet is teruggekeerd uit het concentratiekamp. Evenwel, de Troubadours bleven studeren. Aan de oproep
van de Cultuurkamer om zich daar bij aan te sluiten werd uiteraard geen gehoor gegeven, reden waarom een aantal leden enkele weken onderdoken. In de laatste jaren van de oorlog werd het
steeds moeilijker op te repeteren. Gelukkig kwam de bevrijding.

1945-1962
In deze periode heeft Jan Broekers de moeilijke taak van voorzitter vervuld. Zeventien jaar, waarin hij zijn beste kunnen heeft gegeven en waarin hij een groot aandeel heeft gehad in het opnieuw opbouwen de Troubadours na de oorlog. Het zou te ver voeren om hier in detail alle verdiensten van Jan op te noemen. Wel mag gezegd worden dat hij een prima voorzitter en een groot stimulator was. In 1962 werd hij benoemd tot ere-voorzitter en droeg hij hierbij de voorzittershamer over aan de nieuwe voorzitter Wim Jannink. Deze moest helaas in 1970 door droeve familieomstandigheden de voorzittershamer neerleggen. Verder is deze periode belangrijk geweest omdat toen de Troubadours geleidelijk gegroeid zijn naar een behoorlijk hoog niveau wat zang betreft. Een niveau dat heden ten dage gelukkig nog steeds aanwezig is. Zeer belangrijk was de komst van een jonge pianist, Henny Aldenkamp, in 1945. Deze ging de dirigent steunen bij het instuderen. Het bleek al snel dat met een piano alles veel beter en sneller ging dan met een viool. In 1948 verliet Klaas Nijzingh als dirigent de Troubadours en werd opgevolgd door Henk Eitink. Slechts één jaar is hij dirigent geweest want toen nam de pianist Henny Aldenkamp de dirigeerstok zelf in handen.

Belangrijk is dat deze man al die jaren pro deo zijn enthousiaste medewerking heeft verleend. Uniek is dat hij sinds 1945 lid is van het koor en gewoon contributie betaalt. De Troubadours begonnen naam te maken en successen te behalen. Bij voorbeeld het concours in 1946 te Doetinchem, waaraan 2400 zangers deelnamen. De Troubadours , die inmiddels 12 zangers telden, behaalden het hoogste aantal punten (365). Naar aanleiding van dit resultaat bleven uitnodigingen voor concerten niet uit. In 1947 volgde het eerste radio optreden voor de VARA. Reeds toen werd er twee keer per week gerepeteerd en indien nodig drie tot vier keer per week. Een situatie die ook nu nog kenmerkend is voor de Troubadours. Tot 1962 zijn er ook diverse buitenlandse reizen gemaakt
waar altijd veel succes werd geoogst. Daarnaast waren deze reizen altijd een goed middel voor de zangers en hun vrouwen om elkaar uitstekend te leren kennen. Kenmerk is dan ook heden ten dage
nog dat de Troubadours een kleine vereniging is van uitsluitend vrienden.

1962-1975
In bewerking.

Dirigent Jan Heijmink Liesert (1975 – 2003)

Start in 1975 met veel repertoire van Romantiek en Schubert, Russisch in kostuum: kolfje naar de hand van mijn voorganger Hennie Aldenkamp.

Onder invloed van repetitor Max van Doorn kwam er ook modern repertoire zoals Poulenc , Badings, Monnikendam en interessante volksliedbewerkingen. Hij repeteerde apart op de zondagmorgen.

Max van Doorn stierf in 1975 in Montalivet in Frankrijk. In dat jaar kwam ik bij de Troubadours. Ik begon met een fijne erfenis. Russisch deden we nog in kostuum. Behalve het Utrechts Byzantijns koor deed nog geen koor dat. Geleidelijk kwamen er meer “Russische” koren. Van lieverlee hebben we het Russisch repertoire afgebouwd. Onder protest van enkele leden hebben we het over-romantische gedeelte ook vaarwel gezegd en steeds meer modern repertoire en renaissance muziek ingevoerd. Als eerste Nederlands Mannenkoor begonnen we ook met Barbershopsongs (1976).

De basis werd: Renaissance-blok, Romantiek, zoals Schubert, Schumann enz.. Moderne muziek, volksliedbewerkingen. Uitgangspunt: niet het geijkte MK-repertoire, maar bijzondere elementen uit de diverse stijlperiodes.

Die koers hebben we steeds proberen te varen, veelal met succes, gezien de reacties op concerten, maar ook op nationale en internationale concoursen.

De eerste volksliederen die ik aanpakte waren: “Komt vrienden in den ronde”en “Gildebroeders”, beide van Strategier. Een uitdaging!

Al vrij vlot na mijn aantreden kregen we van het ZDF een uitnodiging om op te treden in “Die Drehscheibe”. Een programma met miljoenen kijkers.! In 1976(?) een concertreis naar Engeland. Naast vele optredens in ons land volgden interessante concoursen: Montreux: als 1e MK de Prix du Public! In Tours in de finale. In 1987 concertreis naar Californië. :Palo Alto. Ook in 1987: Internationale Korenfestival Arnhem. Als 1e MK een 1e prijs.

In 1993: een eervolle uitnodiging via de KRO om een concert te geven in Oltingue, Elzas in het kader van het 150-jarige orgel aldaar. Een concert met een door Pierre Pfister gecomponeerde Stabat Mater: dialoog tussen orgel boven en Troubadours beneden in het priesterkoor. Dit concert hebben we herhaald in Ootmarsum.

In 1999 deelname in Pohlheim(D) aan een internationaal Mendelssohn Chorwettbewerb, waar we een bijzondere prijs van de jury kregen: het hoogst aantal punten over het hele concours voor een eigentijdswerk. In ons geval het Stabat Mater van Kurt Bikkembergs. In 2003 deelname aan een concours van het jubilerende KNZV (1853-2003), waarbij we in de categorie kleine ensembles de 1e prijs wonnen en voor de beschermvrouw HM de koningin Beatrix zouden mogen zingen, maar…. door misorganisatie van het Hoofdbestuur ging dat NIET door.

Naast al die concerten, radio-opnames, de vele buitenlandse optredens en concoursen, hebben we ook een paar interessante themaconcerten georganiseerd.

  1. Francois Villon project 1980, met tentoonstelling van werken over gedichten van Villon door studenten van de AKI, speciaal Francois-Villon-wijn en een concert door de Troubadours met Consortium Vocale Twente en Charles van Tassel, met Johan Jansonius en Benno Pierweijer, piano. Op mijn verzoek heeft Daan Manneke 2 werken   gecomponeerd voor de Troubadours op teksten van Villon: Epitaphe de Francois Villon; en ballade des femmes de Paris. De verbindende teksten werden gesproken door Donald de Marcas.
  2. Poulenc-concert 1988 ivm 25e sterfdag, samen met het Overijssels Kamerkoor, Joop Veuger,bas en Johan Jansonius, piano.
  3. Volksliederenconcert mmv volksmuziekgroep; Breughel
  4. Concert rond Franciscus en de dieren.voor de pauze De Troubadours in Franciscus-pijen mmv Guus haverkate, blokfluit, een ad-hoc-ensemble voor het Zonnelied van Franciscus en Gerard de”Haan(sic)”declamatie.
  5. Schubertconcert in 1997
  6. Vierkorenconcert 2000. Ik 65, en 25 jaar bij de Troubadours: Troubadours- Vox et Oriens- Capella Twente- Vir Quadraat.
  7. 2001 Stabat Materproject met Troubadours-Capella Twente- Vox et Oriens, Louis ten Vregelaar, orgel en Simone Otto, sopraansaxofoon.Concerten in Münster, Enschede en Utrecht, plus een TV-registratie door de KRO

Een bijzonder evenement was ook een tournee door Nederland ter introductie van een nieuw digitaal concertorgel van Yamaha (jaren 80).

In 2003 heb ik een afscheidsconcert gegeven in de Vredeskerk te Enschede, met een speciaal werk “de Zjiel”, door mij gecomponeerd voor een flamboyant oud-Troubadour: Hans Gilissen, bijgenaamd Zjiel!

Na mijn 28-jarigdirigentschap kwam Valentijn Smit en vlot daarna Henk Swart.  In 2015 , exact 40 jaar na mijn eerste komst bij de Troubadours, ben ik als interim-dirigent teruggekomen tot 2017. Alles bij elkaar heb ik er dus 30-jaar dirigentschap bij de Troubadours opzitten.

Ik kijk met veel vreugde en dankbaarheid terug op een periode, waar ik mij als Troubadour onder de Troubadours heel prettig heb gevoeld.

2003-heden
Volgt…